Author: Johan

Aan de website van de Belastingdienst kan je ongeveer afleiden wat er in hun stijlboek moet staan. Streng maar rechtvaardig moet het wezen. De burger wordt beleefd toegesproken, maar uiteindelijk moet hij wel gewoon betalen. En anders komen de inspecteurs je halen. Zo moet het misschien ook wel. Ook al komt het op mij wat onprettig over, belastingen zijn inderdaad nooit grappig. Ze zijn consequent met de bekende slogan van dat ze het niet leuker kunnen maken. Maar makkelijker wel, het betalen moet wel soepel kunnen gaan. En zo begint een ingewikkelde dans met aan de ene kant de gemiddelde burger en aan de andere kant de vreselijk complexe belastingwetgeving. Lang geleden, toen de Tekstelaar nog niet bestond en ik mijn eerste stappen als zzp-er zette, kwam voor het eerst de Belastingdienst op mijn pad. Bij het invullen van mijn aangifte snapte ik meer niet dan wel, dus pakte ik de telefoon. Maar de belastingpersoon die mij te woord stond kwam niet verder...

De Tekstelaar biedt nieuwe klanten een gratis proeftekst, maar is dat wel zo handig? Wanneer de klant de tekst goed vindt en hem gaat gebruiken, hoeft het werk pas te worden betaald - of gecompenseerd met een bestelling. Dat gaat in goed vertrouwen. Ik controleer niet of klanten een tekst al of niet gebruiken. Ben ik daarin te naïef? Hopelijk niet. Maar het is ook een levenshouding. Ik wil ervoor kiezen om vertrouwensrelaties aan te gaan. Als je vertrouwen wilt krijgen, moet je het ook geven. Maar wat heb je aan een proeftekst, als klant? De tekstschrijver doet er waarschijnlijk nog meer zijn best op dan een gewone tekst, want het is een visitekaartje. Een proeftekst kan dus gezien worden als graadmeter; beter wordt het niet. Die conclusie klopt alleen niet helemaal. In het stadium van de proeftekst is de relatie met de tekstschrijver nog heel pril. Hij of zij heeft zich vast ingelezen in de klant, maar heeft nog niet met die...

Voor aanbestedingen moet ik weleens een CV opstellen in het Europass-formulier. Dat heeft onder andere een tabelletje waarop je kan aangeven hoe goed je een bepaalde taal beheerst. Er zijn drie niveaus: (A) basisgebruiker, (B) onafhankelijk gebruiker en (C) gevorderd gebruiker. Elk niveau heeft twee subniveaus: A1 tot en met C2. Deze niveaus zijn ontwikkeld door de Raad van Europa (Engelse website). Tekstschrijvers gebruiken deze taalniveaus ook. Ze gebruiken vooral niveau B1 intensief. Het idee daarachter is dat bijna iedereen dit niveau, ‘eenvoudig Nederlands’, begrijpt. Mensen die niet zo taalvaardig zijn haken af bij hogere niveaus en mensen met een sterk ontwikkeld taalgebruik hebben geen bezwaar bij een lager niveau. Niemand heeft een probleem met korte zinnen en eenvoudige woorden. Complexe zinnen met ‘dure’ woorden kunnen ook taalvirtuozen ergernis geven. Er is niks mis met eenvoudig Nederlands. Dus wie voor consumenten of andere losjes gedefinieerde doelgroepen schrijft: B1. De overheid is ook dol op B1. Op rijksoverheid.nl wordt alleen maar B1 geschreven,...

Laatst las ik een blog van een tekstschrijver waarin stond, dat tekstschrijven vertalen is. Nou ben ik naast tekstschrijver ook vertaler, en ik keek er vreemd van op. Hetzelfde? Lijkt me niet. Maar wat zijn dan de verschillen? Het blijkt dat er grote overeenkomsten, maar ook verschillen en zelfs overlap zijn tussen de twee ambachten. Een vertaler moet in de eerste plaats zorgen dat de betekenis van de brontekst overgebracht wordt in de doeltaal. Daarnaast moet de vertaling goed leesbaar zijn en natuurlijk overkomen, alsof hij oorspronkelijk in de doeltaal was geschreven. Dat laatste is ook essentieel voor een tekstschrijver, met het verschil dat die niets hoeft om te bouwen omdat hij of zij zelf de schepper is. Tekstschrijvers maken wel veel gebruik van bronnen; die moeten natuurlijk worden omgevormd naar de tekst waarin ze worden gebruikt. Zelfs een rechtstreeks citaat moet duidelijk en begrijpelijk worden ingeleid. Tekstschrijvers werken met een meer of minder uitgewerkte opdracht in plaats van een brontekst. Zou het...

Als ik tien jaar geleden een kop op internet zag die begon met 'De zeven/vijf/drie manieren om...' dan was de kans groot dat ik erop klikte. Ik ben namelijk dol op lijstjes, elke dag maak ik ze. Maar tegenwoordig mijd ik dat soort koppen als de pest, want mijn clickbait-alarm gaat meteen af. In dit artikel staat niet één lijstje, de titel is pure verlokkerij en verlakkerij. Lees toch verder als je, net als ik, nieuwsgierig bent waarom die koppen zo aantrekkelijk zijn. Ten eerste schijnen cijfers eruit te springen in een tekst, vooral oneven cijfers, zoals in het voorbeeld hierboven. Hoewel dit artikel in The Guardian zegt dat mensen juist even cijfers prettiger vinden (behalve 7, die is juist favoriet), zweren marketeers bij oneven cijfers. 8 schijnt trouwens in China een geluksgetal te zijn. Ten tweede geven genummerde lijstjes het gevoel van overzichtelijkheid en volledigheid. Ik hoef alleen maar even dat lijstje te lezen en ik weet genoeg. Ten derde zijn die...